ENDÜSTRİYEL UYGULAMALARDA DOĞRU VANA SEÇİMİ NASIL YAPILIR?
Endüstriyel sistemlerde kullanılan vanalar, akışkanın kontrolünü sağlamak için kritik bir rol oynar. Ancak her uygulama için aynı vana tipi uygun değildir. Sistemlerin verimli, güvenli ve uzun ömürlü olması açısından vana seçimi kritik öneme sahiptir. Bu yazıda, endüstriyel uygulamalarda doğru vana türünü seçebilmek için dikkat edilmesi gereken başlıca noktaları açıklıyoruz.
1. Akışkanın Özellikleri
Vana seçimi yapılırken dikkat edilmesi gereken hususlardan ilki sistemdeki akışkan cinsidir. Bu su, buhar, gaz ya da kimyasal bir madde olabilir. Akışkanın sıcaklığı ve basıncı da önemlidir. Örneğin, teflon (PTFE) conta kullanılan küresel vanalar 200°C sıcaklığa kadar güvenle çalışabilir. Basınca uygun olarak PN10, PN16 ya da daha yüksek sınıflar seçilmelidir.
2. Vana Tipinin Belirlenmesi
Uygulamaya göre en uygun vana tipi seçilmelidir. Örneğin:
• Küresel Vanalar hızlı açma-kapama gereken yerlerde tercih edilir. Tam geçişlidir, basınç kaybı azdır. Tam sızdırmazlık sağlar.
• Kelebek Vanalar daha büyük çaplı hatlarda kullanılır. Kompakt yapısı sayesinde montajı kolaydır ve ekonomiktir.
• Sürgülü Vanalar özellikle içme suyu ve altyapı sistemlerinde yaygındır. Tam açık pozisyonda basınç kaybı yaratmaz, düşük çalışma torku ve çift taraflı sızdırmazlık sağlamaktadır.
• Bıçaklı Sürgülü Vanalar çamurlu ya da katı madde içeren akışkanlar için uygundur. Aşındırıcı sıvılara ve kimyasallara dayanıklıdır.
• Çekvalfler Geri akışı önler, düşük basınç kaybı sunar, düşük klape ağırlısı sayesinde kolay açılıp kapanabilir.
• Globe Vanalar debi ayarının önemli olduğu yerlerde tercih edilir.
3. Montaj Şartları
Vananın montaj şekli de seçimde önemli bir etkendir. Flanşlı bağlantılar ağır hizmet uygulamaları için uygundur. Wafer veya Lug tipi bağlantılar ise dar alanlarda yerden tasarruf sağlar. Küçük çaplı ve düşük basınçlı hatlarda dişli bağlantılar da tercih edilebilir.
4. Otomasyon ve Kontrol İhtiyacı
Vananın manuel mi yoksa otomatik olarak mı kontrol edileceği de seçimde belirleyicidir. Elektrik ya da pnömatik aktüatör kullanımı gerekiyorsa, vana gövdesinin ISO 5211 standardına uygun olması gerekir. Bu standart, aktüatörün vana üzerine kolayca monte edilmesini sağlar.
5. Malzeme Seçimi
Vananın gövde, küre, mil ve conta gibi parçalarının üretildiği malzeme de sistemin dayanıklılığı açısından önemlidir.
Örnek malzemeler:
• Gövde: Pik döküm (GG25), sfero döküm (GGG50), paslanmaz çelik
• Küre ve mil: AISI 304 / 316 paslanmaz çelik
• Conta: PTFE, EPDM, NBR
Malzeme seçimi, akışkanın kimyasal yapısına ve sıcaklığına göre yapılmalıdır.
6. Standartlara Uygunluk
Seçilecek vananın ulusal ve uluslararası standartlara uygun olması, sistem güvenliği ve uzun ömür açısından önemlidir.
FAF Vana ürünleri, TS EN 593, TS EN 1171, TS 3148, TS 9809 gibi birçok standarda uygun şekilde üretilmektedir.
7. Örnek Vana Seçimi
Örneğin, 6 bar basınca sahip DN250 çapında soğuk su hattı için vana seçiyorsak, FAF1100 serisi bir küresel vana (PN16 sınıfında) ideal bir tercihtir. Bu vana tam geçişlidir, PTFE conta sayesinde sızdırmazlığı yüksektir ve düşük torkla kolayca çalıştırılabilir.
Sonuç olarak vana seçimi, sadece ürün tipi değil; aynı zamanda sistemdeki koşullar, malzeme, montaj şekli ve kontrol ihtiyacı gibi birçok teknik unsura bağlıdır. Yanlış vana seçimi, sistem arızalarına ve ciddi ekonomik kayıplara neden olabilir. Bu nedenle seçim sürecinde her adım dikkatle değerlendirilmelidir.
FAF Vana, geniş ürün yelpazesi ve uluslararası sertifikalarıyla, tüm bu ihtiyaçlara uygun çözümler sunmaktadır.
